ประวัติ :

เดิมชื่อโรงเรียนประชาบาลตำบลแสมดำ 3   เปิดสอน เมื่อ 17 พฤษภาคม 2477 มี พระเจริญ น้อยหลักแหลม เป็นครูสอนชั่วคราว  ต่อมาเมื่อวันที่ 1 เมษายน 2495  ได้เปลี่ยนชื่อเป็นโรงเรียนวัดแสมดำ

สถานที่ตั้ง : ตั้งอยู่เลขที่ 40 หมู่ 3 ซอยแสมดำ  แขวงแสมดำ เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร

ปัจจุบัน : โรงเรียนวัดแสมดำ  เป็นโรงเรียนขยายโอกาสขนาดกลาง  สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษากรุงเทพมหานคร  จัดการเรียนการสอนตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาถึงระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น  มีนักเรียนจำนวน 1,045 คน   เป็นนักเรียนชาย 536 คน นักเรียนหญิง 509 คน  มีครูและบุคลากร รวม 59 คน  นางอัจฉรา สุขีบุญ เป็นผู้อำนวยการ

สัญลักษณ์ : ความเจริญรุ่งเรือง งอกงาม สว่างไสว เปี่ยมด้วยคุณธรรม จริยธรรม และแสงสว่างแห่งปัญญา
สิ่งเคารพสักการะหรือสิ่งยึดเหนี่ยวภายในโรงเรียน : พระศากยมุนีศรีแสมดำ
คติพจน์  : “สิกขา วิรุฬหิ สมปตตา  การศึกษา คือ ความเจริญงอกงาม”

บางส่วนของ ...
โรงเรียนวัดแสมดำ

... ภัยคุกคามที่มาพร้อมกับสื่อต่างๆ สามารถทำให้เกิดพฤติกรรมการเลียนแบบได้
และสามารถแทรกซึมเข้ามาสู่นักเรียนในพื้นที่ชานเมืองได้ไม่ยากด้วย
ทางโรงเรียนจึงได้หันมาใช้สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรท้องถิ่นที่อยู่รอบโรงเรียน
มาเป็นด่านปราการป้องกันภัยคุกคามเหล่านั้น ...

โรงเรียนวัดแสมดำตั้งอยู่ในท่ามกลางป่าชายเลน  โซนสุดท้ายของอ่าวไทย เป็นโรงเรียนชายแดนด้านทิศใต้ของกรุงเทพมหานคร เขตติดต่อสมุทรสาคร  สภาพแวดล้อมโดยรอบจะเป็นบ้านสวน  เป็นชุมชนเล็กๆ ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ประมง รวมถึงเป็นลูกจ้างตามโรงงานอุตสาหกรรมทั่วไป  แม้ว่านักเรียนส่วนใหญ่จะมาจากครอบครัวที่มีฐานะปานกลางจนถึงรายได้น้อย  แต่ก็ไม่ได้มีปัญหาเรื่องยาเสพติด และอบายมุข  ในขณะเดียวกันทางโรงเรียนก็ไม่ได้นิ่งนอนใจ  ได้ตระหนักถึงภัยคุกคาม  ที่มาพร้อมกับสื่อต่างๆ สามารถทำให้เกิดพฤติกรรมการเลียนแบบได้  และสามารถแทรกซึมเข้ามาสู่นักเรียนในพื้นที่ชานเมืองได้ไม่ยากด้วย  ทางโรงเรียนจึงได้หันมาใช้สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรท้องถิ่นที่อยู่รอบโรงเรียนจึงได้หันมาใช้สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรท้องถิ่นที่อยู่รอบโรงเรียนมาเป็นด่านปราการป้องกันภัยคุกคามเหล่านั้น

โครงการ “หน่วยพิทักษ์ลิงแสม”  เป็นจุดเริ่มต้นของการนำสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรท้องถิ่นมาใช้ให้เกิดประโยชน์  ในการสร้างและฝึกฝนนักเรียนให้มีคุณธรรมจริยธรรม  โดยสอนให้มีความเมตตา เอื้ออาทรต่อสิ่งมีชีวิตที่อยู่ในบริเวณป่าชายเลน  นั่นก็คือ ลิงแสมฝูงสุดท้ายของกรุงเทพมหานคร  ที่อยู่บริเวณริมคลองสนามชัย  อันเป็นโครงการแก้มลิงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  โดยเป็นการร่วมมือกันระหว่างบ้าน วัด โรงเรียน  ในการปกป้องลิงแสมไม่ให้ถูกชาวบ้านทำร้าย  และบุกรุกพื้นที่อาศัยของฝูงลิง  โครงการ “ป่าชายเลนคืนชีพที่แสมดำ” สอนให้นักเรียนได้เห็นคุณค่าของสิ่งแวดล้อม  โดยเริ่มจากสิ่งแวดล้อมที่อยู่ในท้องถิ่นของตนเอง  เป็นการพัฒนาทางด้านจิตใจ  เพื่อให้นักเรียนมีความรับผิดชอบต่อตนเอง ครอบครัวและสังคม  โครงการ”เล่นกลคนช่วยนก”  เป็นโครงการที่นักเรียนได้มีโอกาสก้าวเข้ามาเป็นอาสาสมัครน้อยแห่งป่าชายเลน  ได้สำรวจทดลองให้อาหารนก  ทำให้นกมาพักพิงอาศัยในป่าชายเลนเพิ่มมากขึ้น  ทำให้ชุมชนและบริเวณใกล้เคียงได้บทเรียนเป็นตัวอย่าง  และนักเรียนยังได้พัฒนาจิตใจให้เป็นคนที่มีความเสียสละ อ่อนโยน เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อสิ่งมีชีวิตอื่นๆ 

นอกจากนี้ทางโรงเรียนยังได้จัดกิจรรมต่างๆ ขึ้นมา  เพื่อให้นักเรียนได้ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ เช่น ฝึกให้นักเรียนเป็นมัคคุเทศก์น้อย  คอนแนะนำและให้ความรู้แก่ผู้สนใจเกี่ยวกับแหล่งธรรมชาติที่มีอยู่รอบโรงเรียน  นอกจากจะเป็นการป้องกันไม่ให้นักเรียนเอาเวลาไปใช้ในทางที่ผิดแล้ว  นักเรียนยังจะได้ฝึกฝนเรื่องการกล้าแสดงออก  พัฒนาทักษะทางด้านการพูด การวางตัว และมารยาทต่างๆ ต่อผู้มาเยือนรวมถึงการดำเนินกิจกรรมด้านคุณธรรมจริยธรรม  ให้มีระเบียบวินัย เช่น การเดินแถวหน้าเสาธง การเดินขันลงบันได การทำความเคารพ การจัดวางเรียงรองเท้า การเข้าแถวรับประทานอาหาร เป็นต้น  อีกทั้งยังสร้างกิจกรรมทางพระพุทธศาสนาเชื่อมโยงให้เข้ากับบริบทท้องถิ่นแสมดำ  โดยใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้หลากหลายรูปแบบ  ทำให้นักเรียนได้ซึมซับสิ่งที่ดีงาม  มีสิ่งยึดเหนี่ยวและช่วยจัดเกลาจิตใจ เช่น การจัดค่ายพุทธบุตร  การเข้าค่ายอบรมจริยธรรม  การเข้าร่วมกิจกรรมวันสำคัญทางศาสนา เป็นต้น 

คณะผู้บริหาร ครู-อาจารย์ และบุคลากรในโรงเรียนวัดแสมดำ  ได้ร่วมมือร่วมใจกันจนสามารถนำสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรท้องถิ่นที่อยู่รอบโรงเรียน  มาสร้างให้เกิดประโยชน์ สร้างกิจกรรมทำให้นักเรียนได้เรียนรู้ทั้งทางด้านวิชาการ และคุณธรรมจริยธรรม  อีกทั้งยังขยายผลต่อไปให้เกิดกับชุมชนของตนเอง  ทำให้ป่าชายเลนที่คุ้นชินของคนในท้องถิ่น  กลายเป็นขุมทรัพย์ที่ทรงคุณค่าแก่บุคคลภายนอกอีกด้วย