คำประกาศเกียรติคุณคนไทยตัวอย่างประจำปีพุทธศักราช 2519

อาจารย์ลาวัลย์ ถนองจันทร์

กำลังคนเป็นปัจจัยหลักในการพัฒนาประเทศ ผู้ที่ทำหน้าที่ฝึกคนให้มีความรู้และความสามารถเป็นผู้ที่มีความสำคัญมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการให้การศึกษาแก่ประชาชนในชนบท คนไทยคนหนึ่งได้อุทิศตนฟันฝ่าวิชาชีพเข้าผสมผสานกับวิชาสามัญ เพื่อให้นักเรียนที่จบการศึกษามีความรู้พื้นฐานในการประกอบอาชีพ จนกระทั่งกระทรวงศึกษาธิการได้นำไปเป็นตัวอย่างในการปรับปรุงการศึกษาตามจังหวัดต่าง ๆ ทั่วประเทศ คนไทยคนนี้คือ “อาจารย์ลาวัลย์ ถนองจันทร์”

 อาจารย์ลาวัลย์ ถนองจันทร์ เป็นคนกรุงเทพฯ เกิดเมื่อวันที่ ๘ เมษายน พ.ศ. ๒๔๕๙ จบการศึกษาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๖ จากโรงเรียนสตรีวิทยา สมัครสอบมัธยม ๘ และสอบวุฒิประโยคครูมัธยมได้ในโอกาสต่อมา
 
 อาจารย์ลาวัลย์ฯ ได้เริ่มเข้ารับราชการเป็นครูในโรงเรียนสตรีสมุทรปราการ โรงเรียนสตรีร้อยเอ็ด และต่อมาในปี พ.ศ. ๒๔๙๕ ได้รับการแต่งตั้งให้เป็นครูใหญ่โรงเรียนสุรนารีวิทยา จังหวัดนครราชสีมา จนกระทั่งถึงปี พ.ศ. ๒๕๑๙ และตลอดระยะเวลา ๒๔ ปีที่โรงเรียนสุรนารีวิทยานี้ อาจารย์ลาวัลย์ฯ ได้ทุ่มเทชีวิตจิตใจให้การศึกษาแก่เยาวชนของชาติ และโดยเฉพาะได้ให้ความสนใจเป็นพิเศษกับเด็กที่มาจากครอบครัวที่ยากจน และเน้นหนักในด้านการเรียนเพื่อประกอบอาชีพตามความถนัดและความเหมาะสมของสภาพแห่งท้องถิ่น จนกระทั่งโรงเรียนสุรนารีวิทยาได้รับการยกย่องให้เป็นโรงเรียนชั้นนำของประเทศ นักเรียนและครูมีระเบียบวินัย นักเรียนที่จบการศึกษาออกไปประสบความสำเร็จในการนำความรู้ไปประกอบอาชีพตามความสามารถ และอยู่ในสังคมได้อย่างเป็นสุข ครู อาจารย์ ได้รับการส่งเสริมให้เป็นนักวิชาการและผู้นำที่ดี ซึ่งต่อมาผู้ใต้บังคับบัญชาของอาจารย์ลาวัลย์ฯ หลายท่าน ได้รับแต่งตั้งให้เป็นครูใหญ่และผู้อำนวยการของโรงเรียนสำคัญ ๆ หลายโรงเรียน

 งานชิ้นสำคัญที่อาจารย์ลาวัลย์ฯ ได้ทำก็คือการริเริ่มจัดตั้งโรงเรียนมัธยมแบบผสมที่โรงเรียนสุรนารีวิทยา ซึ่งได้รับผลเป็นที่น่าพอใจ จนกระทั่งรัฐบาลได้นำผลงานจากโรงเรียนนี้ไปขอกู้เงินจากต่างประเทศมาปรับปรุงโรงเรียนอื่นให้เป็นโรงเรียนในแบบเดียวกันอีก ๒๐ แห่ง

 อาจารย์ลาวัลย์ฯ เป็นผู้ที่มีความรู้และประสบการณ์ เป็นที่เชื่อถือของผู้บังคับบัญชาและผู้ร่วมงาน เป็นที่รักของนักเรียนและผู้ปกครอง เป็นผู้ริเริ่มและดำเนินโครงการสำคัญซึ่งเป็นประโยชน์ต่อระบบการศึกษาของชาติ มีความตั้งใจ มีความรับผิดชอบ ทุ่มเททั้งกำลังกายและสติปัญญาเพื่อประโยชน์ต่อส่วนรวมอย่างแท้จริง

คนเช่นอาจารย์ลาวัลย์ ถนองจันทร์ นี่คือบุคคลที่เรายกย่องสรรเสริญให้เป็น “คนไทยตัวอย่าง”